8.09.2020

12. Translatio Jacobeo – Droga do Dugium


Opowieść o przeniesieniu ciała św. Jakuba do Galicji składa się z wielu legend, które na przestrzeni wieków pojawiły się i zostały spisane. Różnią się między sobą one szczegółami, ale wszystkie zachowują pewien chronologiczny porządek. Droga, jaką z ciałem św. Jakuba Starszego Apostoła odbyli jego uczniowie Teodorio i Anastasio od portu Joppa (Jafa), aż do pochowania swojego nauczyciela, w Galicji prowadzi przez szereg miejsc, które do dzisiaj przypominają te niezwykłe, cudowne zdarzenia, jakie miały miejsce podczas Translatio Jacobeo, czyli przeniesienia ciała św. Jakuba.

Mapa Trnaslatio Jacobea w Galicji.
Historia apostoła Iesusa Christo Sanctiago Zebedeo, patrona i kapitana generalnego Hiszpanii, Castellá Ferrer 1610 r.

Kiedy statek wiedziony przez anioły dotarł do wybrzeży Galicji, gdzie najpierw wydarzył się cud muszli, a potem uzdrowienie niewidomego, nadszedł moment najważniejszy, ale też najtrudniejszy w tej wędrówce: spotkanie z królową Luparią, władczynią zachodniego wybrzeża rzymskiej prowincji Gallaecia.

Droga do Dugium


Uczniowie z ciałem Jakuba i królowa Luparia
Żyła wtedy, w tym czasie, pewna kobieta o imieniu Luparia, które to znaczy Wilczyca, ze szlachetnego rodu Gaiusa Julisza, który był cezarem, a która mieszkała na najdalszych kresach Galicji. Nie znała Boga i czciła posągi uczynione ludzką ręką. Posiadała ona wielkie pomieszczenie dla swoich posągów bożków. 
Teodorio i Anastasio przybyli więc do zamku na wzgórzu, zwanego castro Lupario, do owej wspomnianej kobiety, władczyni Finis Terrae, krainy leżącej na krańcach rzymskiej prowincji Gallaecia i rzekli do niej:
- Nasz Pan Jezus Chrystus posłał ci ciało swego ucznia, abyś tego, którego żywego nie przyjęłaś, przyjęła martwego.
Z uśmiechem odpowiedziała:
- Musicie zobaczyć Regulusa, wielkiego pana i władcę, kapłana Ara Solis na Cabo Neiro, zamieszkującego w Dugium. To jest ten, który może pomóc. Tam was zaprowadzi droga.

A tłumy ludzi nadal przychodziły dotknąć kamiennego sarkofagu.



Uczniowie zaś podążyli do króla, śmiało weszli przed jego oblicze i prosili go,  aby im dał wspomniane wyżej miejsce. Król jednak, skoro tylko usłyszał ich mowę, nie tylko że nie zgodził się na to, o co prosili, ale kazał ich wsadzić do więzienia, by potem zabić; bowiem był poganinem i pamiętał, że Jakub zburzył jego świątynie. Ale gdy nastała noc, anioł naszego Pana otworzył więzienie przez niewidzialne drzwi i uciekli sprzed jego (Regulusa) oblicza, nie doznawszy jakiejkolwiek szkody, i powrócili drogą, którą byli przyszli.

Uwolnienie uczniów Jakuba
Padwa, bazylika św. Antoniego, kaplica św. Jakuba 1370 r. 

Król zaś, kiedy dowiedział się, że uciekli, bardzo się rozgniewał i natychmiast udał się za nimi w pościg z dużą liczbą żołnierzy, aż do rzeki Zara, do portu zwanego Mararia, gdyż pragnął ich zabić. Było zaś tam źródło obudowane od dawnych czasów i potężna krypta murowana z wielkich kamieni. Weszli do niej uczniowie Apostoła, lecz niedługo w niej przebywali, i jeszcze szybciej stamtąd odeszli. Król i jego świta, skoro przybyli do wspomnianego źródła, weszli tam wszyscy, a Regulus pozostał. Spodobało się jednak Bogu i Apostołowi Jakubowi, by krypta zawaliła się i nie został [przy życiu] nikt, i więcej ich już nie widziano.

Dwaj uczniowie byli dalej ścigani, ale przeszli przez most nad Tamara (rio Tambre),  a most zawalił się kiedy żołnierze tam weszli i utonęli, a byli blisko uczniów.

Cud na Ponte Maceira.
Santiago de Compostela, Museo Peregrinaciones

A kiedy Regulus to usłyszał, żałował tego, co zrobił dla siebie i dla swego ludu, więc posłał za nimi, prosząc ich, aby wrócili i aby mógł stać takim, jak oni sami. Więc wrócili i nawrócili mieszkańców tego miasta na wiarę Bożą.

Tymczasem, bez wiedzy uczniów Jakuba, którzy poszli do Cabo Neiro, królowa Luparia kazała żołnierzom zabrać sarkofag, w którym było ciało Apostoła i zanieść na Mons Illicinus, zwane też Świętą Górą, i wrzucić na jej szczycie do wielkiej pionowej jaskini. Ale nie dali rady tam dojść, bo skały były strome i ostre. Więc porzucili sarkofag i wrócili na dół.

przekrój przez Mons Illicinus - Pico Sacro,

Kiedy królowa Lupa to usłyszała, bardzo się zasmuciła, a gdy uczniowie Santiago przyszli do niej ponownie i powiedzieli jej:
- Bóg jest z nami i jest zgoda króla. Chcemy tylko wziąć wóz i parę wołów.
Postanowiła jeszcze raz spróbować pozbyć się ich i odpowiedziała:
- Dobrze, ale nie mam wołów w zamku. Weźcie woły, które mam na tej górze, która jest tam w oddali i zaprzęgnijcie je do mojego wozu, a potem więc przynieście ciało waszego pana z tej wielkiej góry i zbudujcie mu takie miejsce, jakie zechcecie.
I udali się na Mons Illicinus, ale nie wiedzieli, co ich tam czeka.

Pico Sacro

Informacja geograficzna


W tekście pojawiło się kilka nazw geograficznych odnoszących się do czasów starożytnych, lub średniowiecznych, które w czasach późniejszych zmieniły swoją nazwę.


- Gallaecia, znana również jako Hispania Gallaecia , była nazwą rzymskiej prowincji w północno-zachodniej części Hispania, w przybliżeniu dzisiejszej Galicji, północnej Portugalii, Asturii i Leon, oraz późniejszego Królestwa Gallaecia Suebów.


- Cabo Neiro (1), obecna nazwa hiszpańska to Cabo Finisterra, galicyjska Cabo Fiesterra, przylądek na zachodnim wybrzeżu Galicji,


- Dugium (2) lub Cidade de Dugium. Nieistniejące już starożytne miasto i port położony w obniżeniu między przylądkiem Cabo Finisterre a resztą lądu, w miejscu dzisiejszego San Martin de Duio. Złożone przez Celtyckie plemię Nerios. Z Dugium prowadziła droga do świątyni Ara Solis  położonej na szczycie Monte Facho. Zniszczone najprawdopodobniej na początku nasze ery przez katastrofalne tsunami, lub podczas najazdu Wizygotów na przełomie V/VI w.,


- Mararia (3), nieistniejący port rzymski usytuowany najprawdopodobniej w miejscu dzisiejszego miasta i portu Cee,


- rzeka Tamara (4), obecna nazwa Tambre, nad którą, niedaleko miasta Negreira, znajduje się średniowieczny most Ponte Maceira, zbudowany na miejscu dawnego mostu rzymskiego, o którym opowiada legenda translatio,


- Castro Lupario (5), fort i akropol na wzgórzu nad Rua Rúa de Francos, przy Drodze Portugalskiej, 14 km przed Santiago de Compostela. Najprawdopodobniej był stolicą celtyckiego plemienia Amaecos. W czasach Cesarstwa Rzymskiego siedzibą legendarnej królowej Lupy (Wilczycy). Zachowały się fragmenty murów otaczających akropol.


- Mons Illicinus (6), obecna nazwany Pico Sacro, szczyt 533 m n.p.m. położony na południe od Santiago de Compostela,  w gminie Boqueixón, nad Valle de Ulloa. Jest jednym z ważniejszych elementów legendy o św. Jakubie Starszym Apostole, a także legendy o przechowywaniu Świętego Gralla w jaskini na szczycie wzgórza.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz